EDEBİYAT 10. SINIF 1. DÖNEM 2. YAZILI SINAV SORULARI VE CEVAPLARI

 

BÜTÜN DERSLERİN YAZILI SINAV SORULARI VE CEVAPLARI youtube

EDEBİYET 10. SINIF 1. DÖNEM 2. YAZILI SINAV SORULARI VE CEVAPLARI



A) Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz. (20 p.)

1) Vesiletü’n-Necat’ın yazarı ..Süleyman Çelebi ...dir.

2) Divan edebiyatının ilk temsilcisi... HOCA DEHHANİ.. dir

3) Bektaşi şairlerinin şiirlerine.. NEFES.. denir.

4) Mevlana şiirlerinde dil olarak...Farsça.. kullanmıştır.

5) Gazelin ilk beytine ....matla ...denir.

6) ...Divan-ı Hikmet, .. Ahmet Yesevi     tarafından kaleme alınmış; eser, tasavvuf  şiirinin başlangıcı kabul edilmektedir


7) Tarih boyunca Türkler,   …Uygur…, . Kiril.., …Arap…, …Latin.. alfabelerini kullanmışlardır.

8) Koşuk nazım biçimi halk edebiyatında KOŞMA..., divan edebiyatında ......GAZEL...... olarak adlandırılır.

9) Güzelleme, ..TAŞLAMA., koçaklama ve AĞIT.. koşma nazım biçimiyle yazılan türlerdir.

10)....MANİ......, halk edebiyatının en kısa nazım biçimidir.

11). ....TUYUĞ..... ve .....ŞARKI...., Türklerin divan edebiyatına kazandırdıkları nazım biçimleridir

12)1074’te Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılan eser, Türkçe-Arapça bir sözlüktür. Eserin yazılış amacı Araplara Türkçeyi öğretmek ve Türkçenin zengin dil varlığını ortaya çıkarmaktır……DİVANI LÜGAT-İT TÜRK

13)“Hakikatlerin Eşiği” anlamına gelen eser, Hakaniye lehçesiyle Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılmıştır. Bilginin yararları ile cahilliğin zararları, cömertliğin övgüsü, cimriliğin yergisi, kibirliliğin kötülükleri, dünyanın geçiciliği gibi konular işlenmiştir……ATABETÜL HAKAYIK………..

14) .. Destanlar.. ........... bir milletin yaşantısında derin izler bırakan olayları veya kahramanlıkları konu edinen ürünlerdir.

15) Dünyanın en uzun destanı olarak bilinen .......... Manas..................... destanı Kırgızlara aittir.

16) Halk hikâyeleri, .... efsaneler, destanlar, masallar vb.... halkın sözlü geleneğinde ortaya çıkan ürünlerdir.



B) Aşağıdaki ifadelerin başına doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız. (20 p.)

(Y) Uygur metinlerinde  Arap yazısı kullanılmıştır.

(D) Kutadgu Bilig adlı eserin Viyana nüshası Uygur harflariyle yazılmıştır.

(Y) Divan-ı Hikmet din dışı konuların işlendiği bir mesnevidir.

(D) Atabetü’l Hakayık’ta Hakaniye lehçesinin özellikleri görülür.

(Y) İslami dönem şiirlerinde  Dini-tasavvufi konular işlenmiştir.





C) Kutadgu Bilig adlı eserin yazılış amacı nedir? (10 p.)
CEVAP:
Kutadgu Bilig, insanlara her iki dünyada da yol göstermek için yazılmıştır

















Gökyüzünde İsâ ile
Tur dağında Musâ ile
Elindeki asâ ile
Çağırayım Mevlam seni
Yunus Emre

D) Yukarıdaki dörtlüğün:
a) Ölçüsünü ve duraklarını gösteriniz. (4 p.)

 a) Şiirin ölçüsü sekizli hece ölçüsüdür. Durakları 4+4= 8

b) Redif ve kafiyelerini bulunuz.(6p.)

b)    _________  a  İsâ  ile
       _________  a  Musâ ile        
         _________ a  asâ ile          
ile ekleri aynı yazılış ve görevli ekler olduğu için rediftir
- sa  sesleri tam kafiyedir.

 
E) Aşağıda numaralar ile verilen şair isimlerini eser isimleriyle eşleştiriniz 10 puan

1. Fuzuli .....  .....  Beng ü Bade                                   
2. Baki..........          Kanuni Mersiyesi                     

3. Hoca Ahmet Yesevi ........Divan-ı Hikmet 

4. Yunus Emre ..........Risaletü’n-Nushiyye      

5. Nef’i ................   Siham-ı Kaza

 






Tekke Edebiyatı nazım biçimlerinden NEFES hakkında bilgi veriniz. (10 puan)

Dini tasavvufi halk şiiri geleneği içerisindeki nazım türlerinden birisi de “Nefes”tir
Bektaşi tarikatlarında özel bir ezgiyle okunan bu şiirler, tasavvuf düşüncesine dayanmaktadır. Dini-Tasavvufi halk şiiri geleneğine ait olan nefesler genellikle vahdet-i vücud, Alevi-Bektaşi tarikatının ilkelerini ve Hz. Muhammed ve Hz. Ali’ye övgü konularını işlemiştir. Nefeslerde ayrıca Bektaşi tarikatının kurucusu Hacı Bektaş Veli’ye de ayrıca yer verilir. Şekil özellikleri olarak ilahiyle benzer nitelikler gösterir Nazım birimi dörtlük olmakla birlikte genellikle dörtlük sayısı 3-7 arasında değişmektedir.
 Hece ölçüsünün en çok 11,8 ve 7’li kalıplarıyla söylenir.
 Kafiye şeması bakımından koşmalar gibi “aaab(abab), cccb, dddb, eeeb” şeklinde söylenir.
     
                 TEST SORULARI

1.) Aşağıdakilerin hangisi İslamiyet öncesi Türk şiirinin özelliklerinden biri değildir?

A) Bu dönem ürünlerinde şiirle müzik iç içedir.

B) Bu dönem şiirleri dinî törenlerde söylenmiştir.

C) Şiirler hece ölçüsü ve dörtlük nazım birimiyle söylenmiştir.

D) Daha çok yarım kafiye kullanılmıştır.

E) Şiirlerin son dörtlüğünde ozanın mahlası yer alır.





2)  Dünyada en çok konuşulan beş dilden biri olan Türkçe, büyük bir coğrafyada kullanılmaktadır. Orta Asya’dan Orta Avrupa’ya kadar geniş bir coğrafyada yaşayan Türkler tarih içinde tanıştıkları çeşitli kültürler, yaşadıkları siyasi değişmeler sonucunda farklı alfabeler kullanmışlardır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Türklerin kullandığı alfabelerden biri değildir?

A) Arap

B) Kiril

C) Latin

D) Çin

E) Orhun



3) Kök Türk dönemine ait olan eser, Türk adının ilk geçtiği yer olarak bilinmektedir. Tonyukuk, Bilge Kağan ve Kültigin adına yazılan abidelerden oluşmaktadır. Eserde dönemin siyasi mücadeleleri ve öğütler yer almaktadır. Danimarkalı bilim insanı Thomsen tarafından okunan abideler Türk kültür tarihinin en önemli eserlerinden biridir.
Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) Kalyanamkara ve Papamkara Hikâyesi

B) Kök Türk Kitabeleri

C) AltunYaruk

D) Sekiz Yükmek

E) Irk Bitig


4) Aşağıdakilerden hangisi halk hikâyelerinin özelliklerinden değildir?                                                                      
A) Aşk, sevgi ve kahramanlık gibi konular işlenir.

B) Ortaya çıktıkları dönemin sosyal, siyasal ve kültürel özelliklerini yansıtır.       
                 
C) Olaylar, halkın anlayacağı sade bir dille anlatılır.

D) Âşıklar, olayları saz çalarak ve taklitler yaparak anlatırlar.       

E) Kişiler ve olaylar gerçek dışıdır, olağanüstülükler oldukça fazladır.





 5) Aşağıdakilerden hangisi Ömer Seyfettin hikâyelerinin özelliklerinden değildir?

 A) Durum hikâyesi niteliği taşır.                          B) Dili sade, anlatımı akıcıdır.                               C) Millî bilinci uyandırmaya yöneliktir.               D) Konularını çoğunlukla gerçek yaşamdan almıştır.                                                                     E) Realizm etkisinde yazılmıştır.













6) Aşağıdakilerden hangisi mâninin özelliklerinden değildir?

 A) Genellikle yedili hece ölçüsüyle söylenirler.     
         
B) Nazım birimi beyittir.                                                      
C) (aaxa) şeklinde bir kafiye örgüsüne sahiptir.     
           
D) Düz, cinaslı ve yedekli çeşitleri vardır.                          
E) Hemen her konuda söylenirler.








7) Aşağıdaki eserlerden hangisi Geçiş Dönemi eserlerinden biri değildir?

 A) Mecalisü’n Nefais 
         
B) Atabetü’lHakayık

C) Kutadgu Bilig

D) DîvânuLugâti’t-Türk        
                 
E) Divan-ı Hikmet











8) Geçiş Dönemi Türk edebiyatıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Âşık tarzı Türk şiiri ortaya çıkmıştır.

B) İlk İslami ürünler verilmiştir.

C) Arapça ve Farsça sözcükler kullanılmaya başlamıştır.

D) Ürünlerde yerleşik hayata geçişin izleri vardır.

E) Aruz ölçüsü kullanılmaya başlamıştır.







9)

Her ferdin hakkı var bizimdir vatan
Babamız, dedemiz döktüler al kan
Hudut boylarında can verip yatan
Saygıyla anarız şehit diyerek.

Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) Zincirleme isim tamlaması

B) Belirtisiz isim tamlaması

C) Sıfat-fiil

D) Zarf-fiil

E) Belirtili isim tamlaması




10)
Güneşte demlerim senin çayını
Yüreğimden süzer öyle veririm
Yeter ki ıslak ıslak bakma öyle
Yukarıda verilen ilk iki dizede görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kinaye

B) Tekrir

C) Mübalağa

D) Teşhis

E) Tezat






11) Bir kimsenin ölümü üzerine duyulan üzüntü ve acıyı anlatmak, onun erdemlerini, iyi yönlerini dile getirmek amacıyla yazılan şiirlere verilen addır. Ölen bir kişi için yazılan bu tür şiirlere divan edebiyatında ----, halk edebiyatındaysa ---- denmiştir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere, verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? 

A) mersiye – ilahi      
           
B) mesnevi – koşma        

C) mevlit – koşma          
       
D) mevlit – ağıt             

E) mersiye – ağıt


12)
Uzaktır seçilmiyor
Gönüldür geçilmiyor
Gönül bir top ibrişim
Dolaşmış açılmıyor

Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Rediflere yer verilmiştir.       

B) 7’li hece ölçüsü kullanılmıştır.     

C) Âşık edebiyatı nazım biçimlerindendir.

D) Söz sanatına yer verilmiştir.  

E) Kafiye düzeni “aaxa”dır.

 


13)

Bağdat'ın kapısın Genç Osman açtı.
Gören kâfirlerin tedbiri şaştı.
Kelle koltukta üç gün savaştı.
Cenneti alaya göçtü Genç Osman

Yukarıdaki şiirin türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Lirik şiir  
B) Epik şiir   
C) Satirik şiir                                               
D) Pastoral şiir                              
E) Didaktik şiir

 





13) Toprak rengi kanatları olan bir çekirgeyi yakalamaya çabalarken birden karşımda onu gördüm, Küçük bir tümseğin üstünde elindeki sopaya dayanmış bana bakıyordu. Bir tavşan, bir yaban hayvanı gibi dümdüz ve merakla … On-on iki yaşlarındaydı, Saçları güneşten sararmıştı. Ayaklarında büyük postallar vardı. Küçük bir çobandı. Yanında bir eşeğinden başka kimsesi yoktu.

Bu parçanın anlatımında, özellikle aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır?

A) Öyküleme     
B) Betimleme   
C) Açıklama
D) Örneklendirme     
E) Tartışma





14) Hafız Nuri Efendi kapının arkasından şemsiyesini aldı, yavaşça sokağa çıktı. Neden? Bir işi mi var? Hiçbir işi yok. Çıkmasa da olabilirdi. Ancak çıkmış bulundu. Ayakları onu dört yol ağzına doğru götürdü. Bir yanında bakkal, bir yanında mezarlık duvarı,.. İki evin arasındaki boş arsadan demiryolu görünüyordu. Evlerden birinin kamburlaşmış belini üç uzun direkle desteklemişler. Sarı tenekeden bir tramvay arabası yanından titreyerek, sarsılarak geçti, Yedikule tarafına gitti.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinde verilenlerden yararlanılmıştır?

A) Açıklama – öyküleme                                      B) Öyküleme – tanımlama                                    C) Açıklama – tartışma                                         D) Öyküleme – betimleme                                   E) Açıklama – örneklendirme

15)
Oh ( ) yine sabah oldu bak ( ) Acem Hasan Efendi çayı demlemiştir ( ) Şu simitçi de nerede kaldı ( )

Boş bırakılan yerlere, sırasıyla hangi noktalama işaretleri konulmalıdır?

A) (!) (.) (.) (?)     

B) (:) (.) (.) (?)     

C) (!) (:) (.) (!)

D) (;) (.) (!) (?)        
   
E) (,) (!) (.) (?)

 



16) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlaması yoktur?

A) Dallarda olgun meyveler sallanıyordur şimdi.        
     
B) Bir başkadır Akdeniz akşamları.                                    
C) İnsanı sarhoş eden nergisin baygın kokusudur.     

D) Bir deniz türküsü söyler martılar.    

E) Yükseklik korkusu









17) Aşağıdakilerin hangisinde birden fazla sıfat tamlaması kullanılmıştır?

A) Masmavi göğün altında uzanmış yatıyorum hayaller kurarak.

B) Evimiz çıkmaz sokağın sonunda yeşil boyalı bir evdi.-

C) Lokman Hekim, ölüme çare arayıp durmuş yıllarca.

D) Evin duvarına kocaman resimler yapmış çocuklar.

E) Köy çocukları okula gidebilmek için bir çare arıyorlar.




18) Aşağıdaki cümlelerden hangisi yazım ve noktalama yönünden yanlıştır?


A) Kitap Fuarı’na gelen yazarlardan biri de Mustafa Kutlu’ydu.

B) Ünlü Ressam; İstanbul’a gelerek resim sergisinin açılışında konuştu.-

C) Tiyatronun son perdesini izleyip öyle çıkalım, dedi.

D) Olağan üstü olayların konu edildiği efsaneleri okuyordu.

E) Şiir Dinletisinde Çanakkale Şehitleri destanını çok içli okumuştu.




19) Gülün rengi eskiden kırmızı değilmiş. Gül, bülbüle o zaman da hiç yüz vermiyormuş. Gülün bu kayıtsızlığına dayanamayan bülbül, günün birinde gidip onun gövdesine konuvermiş.
Dikenler bülbülün göğsüne batınca akan kan gülün dibine dökülmüş ve köklerinden damarlarına doğru yayılmış. Gül, işte o günden sonra kırmızı açmaya başlamış.

Bu parçanın türü aşağıdakilerin hangisidir?

A) Destan

B) Halk hikâyesi

C) Efsane-

D) Masal

E) Fabl

20) Aşağıda verilen destanlardan hangisi oluştuğu dönem yönüyle diğerlerinden farklıdır?


A) Şu Destanı

B) Yaradılış Destanı

C) Bozkurt Destanı

D) Manas Destanı-

E) Ergenekon Destanı








21.Aşağıdaki destanlardan hangisi, birlikte verildiği millete ait değildir?

A) Gılgamış-Yunan-

B) Şehname-İran

C) Yaradılış-Türk

D) Nibelungen-Alman

E) Kalevala-Fin









22) Anadolu baştan başa efsanedir. Halkımızın engin hayal gücü, az çok bir şekle sahip olan her taş yığını için güzel hikâyeler ortaya koymuştur. Günlük hayatın pek çok meşgalesi bu efsanelerde ifadesini bulmuş, Anadolu’nun mert insanları zaman zaman teselliyi bunlarda aramışlardır. Efsanelerin hepsinde insanların doğruluktan ayrılmamaya davet edildiğini görürüz.
Bu parçada efsanelerle ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Anadolu’nun efsaneler yönünden zengin olduğuna

B) Halkın hayal gücünün ürünü olduğuna

C) Günlük hayattan izler taşıdığına

D) İnsanları doğru olana çağırdığına

E) İnsan zihninin hayalî konularda efsane oluşturduğuna-

23) Milletlerin tarih öncesi dönemlerinde doğaüstü güçler karşısındaki kahramanlıklarını, dış güçlerle olan mücadelelerini; kuraklık, göç, deprem gibi büyük yıkımlar karşısındaki tepki ve davranışlarını anlatan doğal destanlar........... ürünlerdir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?


A) bireysel-

B) sözlü

C) anonim

D) millî

E) ulusal

24) Bu ürünler, akıl ve mantık dönemi ürünleridir. Kimi şair ve yazarlar bağlı bulunduğu milletin tarihinden çıkardıkları önemli olayları sanatçı hayal güçleriyle zenginleştirerek manzum ya da nesir hâlinde zenginleştirirler. Sanatçının duygu ve düşüncelerinin de yer aldığı bu ürünlerde olağanüstü unsurları da bulmak mümkündür. Bu parçada “bu ürünler” diye bahsedilen tür, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Efsane

B) Masal

C) Doğal destan

D) Halk hikâyeleri

E) Yapma destan-