26 Aralık 2021 Pazar

TARİH 9. SINIF 1. DÖNEM 2. YAZILI SORULARI VE CEVAPLAR

 

TARİH 9. SINIF 1. DÖNEM 2. YAZILI SORULARI VE CEVAPLARI

 Aşağıdaki cümlelerin sonuna uygun kavramı yazınız

1. Orta Çağ pazar ve panayırlarında kendilerine getirilen paraların değerini tespit eden kişiler. SARRAF

 2. XIII. yüzyılda İpek Yolu üzerinden Çin’e yaptığı seyahati ile tanınan Venedikli seyyahın adı. MARCO

3. Hindistan’dan Avrupa’ya doğru uzanan deniz ticaret yolu. BAHARAT

4. Serflerin senyörlere ait topraklarda karşılıksız çalışma yükümlülüğü. ANGARYA

 5. Üreticinin kendi ihtiyacından fazla üretmesiyle ortaya çıkan değer. ARTIÜRÜN

7. Kanunlarıyla tanınan, VI. yüzyılda yaşamış bir Bizans imparatoru. JUSTİNİANUS

8. Feodal düzende toprakla birlikte alınıp satılabilen insan. SERF

9. Papa tarafından 800 yılında Kutsal Roma Germen imparatoru ilan edilen kral. ŞARLMAN

10. İpek Yolu’nun başlangıç noktası olarak kabul edilen Çin şehri. ŞİAN

11. Hindistan’daki kast sisteminin en üstünde bulunan din adamları sınıfı. BRAHMANLAR,

12. Türk ve Moğol ordularında 10 bin kişilik süvari birliği TÜMEN

14. Magna Carta’nın ilan edildiği Avrupa ülkesi. İNGİLTERE

15. Orta Çağ Avrupa’sında özel eğitimle yetişmiş, atlı savaşçı. ŞÖVALYE

16. Kavimler Göçü sonrasında 395 yılında ikiye ayrılan İlk Çağ imparatorluğu. ROMA,

 17. Türklerin komşu ülkelerle yaptıkları ticarette ödeme aracı olarak kullandıkları, disk şeklindeki gümüş para. SATİR

19. Avrupa’da kasaba ve şehirlerde oturup zanaat ve ticaret ile uğraşanların oluşturduğu sosyal sınıf. BURJUVA

20. Şehirlerin merkezinde bulunan ticaret ve konaklama merkezi. HAN,

21. İşlek limanıyla Akdeniz ticaretinde söz sahibi olan İtalyan şehir devleti. VENEDİK

23. Kavimler Göçü’yle birlikte Avrupa’ya gelen ve Franklar ile Galya topraklarını paylaşan bir Orta Çağ kavmi. ALAMANLAR

 24. Kral Yolu’nun İran’daki uç noktasını oluşturan şehir. SUS

Aşağıdaki cümlelerin başına doğruysa D, yanlışsa Y koyunuz

1. Kapanlar ticaret yolları üzerinde etrafı savunma duvarlarıyla çevrili konaklama yerleridir. (Y )

2. Kürk Yolu Hindistan’dan başlayıp Kızıldeniz üzerinden Avrupa’ya uzanan bir deniz yoludur. (Y )

 3. Justinianus Kanunlarında suçluyu ıslah etmeye yönelik cezalara yer verilmiştir. ( D)

4. Moğol ordularında savaş sırasında haberleşme siyah ve beyaz bayraklar kullanılarak yapılırdı. (D )

5. Feodalitenin görüldüğü Avrupa ülkelerinde toplumun en alt sınıfındakilere paryalar denirdi. (Y )

 6. Doğu Roma İmparatorluğu Kavimler Göçü’nden sonra ortaya çıkan bir Orta Çağ devletidir. ( D)

 7. Hindistan’da görülen kast sisteminde toprak mülkiyeti hakkı yalnızca Brahmanlara tanınmıştır. (Y )

 8. Kervan yolları üzerindeki ribatlar güvenlik amacıyla inşa edilmiş karakol binalarıdır. (D )

9. Cengiz Yasası’nda Türk töresinden alınmış hükümlere de yer verilmiştir. (D )

10. Tarihteki ilk alfabeyi kullanan uygarlık Sümerlilerdir( D)

 

A. Aşağıdaki cümleleri  verilen kavramlardan uygun olanıyla tamamlayınız.

  1. Orta Çağ başlarında İran’da .... Sasaniler Devleti..... hüküm sürüyordu.

3. Günümüz Avrupa devletlerinin hukuku .... Roma... hukukuna dayanmaktadır.

  1.  İngiliz Kralı .... John... 1215 yılında Magna Carta’yı ilan etmiştir.
  2. 5. Orta Çağ’ın ilk dönemlerinde ... Germen... kavimlerinin kralları halk tarafından seçilirdi.
  3. 6. Orta Çağ’da kare biçimli savaş dizilimi ile tanınan ... İsviçre... piyadelerine falanks denirdi.
  4. 7. İskandinavya’da yaşayan ... Vikingler... gemicilikte usta bir Orta Çağ topluluğuydu.
  5. 8. Aden Panayırı’na getirilen mallar için tüccarlardan onda bir oranında .. öşür... vergisi alınırdı.
  6. Tarihteki ilk medeni kanun maddelerini …………………uygarlığı düzenlemiştir.
  7. Tarihteki ilk yazılı antlaşma Mısır ve Hititler arasında imzalanan…………………….antlaşmasıdır
  8. -Dünyanın ilk kütüphanesi …………………….. şehrinde kurulmuştur
  9. Gök tanrı tarafından Türk hükümdarına verilen devleti yönetme yetkisi ...Kut …denir.
  10. İlk Türk devletlerinde dini törenleri düzenleyen din adamı ......şaman......
  11. Asya’da kurulan teşkilatlı ilk Türk devletinin adı .....  ASYA HUN.....
  12. Türk dili ve edebiyatının ilk yazılı örneğinin adı .......Orhun yazıtları....
  13. Orta Çağ’da Avrupa da hâkim yönetim anlayışı feodalite’dir
  14. Mutlak Monarşi: Yönetimde tek bir kişinin ya da ailenin söz sahibi olduğu yönetim şekline denir.

 

 

Türklerin anayurtlarından göç etmesinin sonuçlarından 2 (iki) tanesini yazınız.

-Türkler ; göç ettikleri bölgelerde devlet yönetimi ve askeri teşkilatlanma açısından etkili oldular.

-Göç ettikleri yerlerde yeni devletler kurdular.

-Anadolu. Orta Avrupa, Suriye ve Sibirya’ya yerleştiler.

-Türk boyları arsında dini, kültürel,ekonomik,siyasi ve sosyal farklılıklar oluştu.

-Türk göçleri; boy beyleri önderliğinde disiplinli ve planlı bir hareket olarak gerçekleştirildiği için gidilen yerlerde yeni devletler kurulmuştur

-Türk kültürü yayıldı.

 

Kavimler göçünün sonuçlarından 2 (iki) tanesini yazınız.

-Avrupa 100 yıl karışıklık içinde kaldı.

-Avrupa’nın bugünkü milletleri oluştu.

-Roma İmparatorluğu 395’te ikiye ayrıldı.

-476’da Batı roma yıkıldı.

-Toplumların güven sorunu ,merkezi krallıklar yerine feodalitenin kurulmasında etkili oldu.

-Kilise ve Papalık güç kazanarak skolastik düşüncenin oluşmasını sağladı.

-İlk çağın sonu, Orta çağın başlangıcı oldu

 

Yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti Uygurlardır.Uygurların yerleşik hayata geçmesinin sonuçlarını iki cümle ile açıklayınız.

-Kalıcı eser bırakmaları (Mimari,Resim,Minyatür,Heykel)

-Şehirler oluşturdular.

-Savaşçı özelliklerini kaybettiler.

-Vakıf sistemi ve örgün eğitim kurumlarını oluşturan ilk Türk devleti oldular.

 

                            TEST SORULA

1.    Aşağıdakilerden hangisi feodalitenin özelliklerinden biri değildir?

A) Feodalite bireyin başka bir bireye tabi olması esasına dayanıyordu.

 B) Feodalitede toprakların mülkiyeti krala aitti.

C) Feodal düzende krallar mutlak egemenliğe sahip değildi.

D) Feodalitede koruma altına girene vassal denirdi.

E) Feodalitenin güçlü kurumlarından biri de kiliseydi.


2.

I.                    Eli silah tutan herkes asker sayılırdı.

II.                   II. Kale kuşatmalarında başarılıydı.

III.                III. Süvarilerden kuruluydu.

IV.                Yukarıdakilerden hangilerinin konar-göçer toplumların ordularında rastlanan özellikler arasında olduğu savunulabilir?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

D) I ve III

E) I, II ve III

 

3. Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ Avrupa’sında kilisenin siyasi bakımdan kralların üzerinde olduğunun bir göstergesidir?

A) Kilisenin skolastik düşünceyi savunması

 B) Kilisenin geniş topraklara sahip olması

C) Rahiplerin vergi ve askerlikten muaf tutulması

D) Kiliseye aforoz yetkisinin tanınması

E) Kralların papanın elinden taç giymesi

 

4. Aşağıdakilerden hangisi Hindistan’da görülen kast sistemine dâhil olan toplum tabakalarından biri değildir?

A) Serfler

B) Kşatriyalar

C) Vaisiyalar

D) Brahmanlar

 E) Sudralar

 

5. Cengiz Yasası’nda “Eğer bir kişinin elinde çalınmış bir at bulunursa kişi aynı cinsten dokuz at ekleyerek sahibine iade edecektir. Kişi cezayı ödeyemezse yerine çocukları alınır. Eğer kişinin çocuğu yoksa kişi öldürülür.” hükmüne yer verilmiştir. Buna göre Moğol toplumuyla ilgili olarak;

 I. Mülkiyet hakkı vardır,

II. Suçun şahsiliği ilkesi geçerlidir,

III. Konar-göçer hayat tarzı görülür yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

D) I ve III

E) I, II ve III

6. Orta Çağ’da Avrupa’da görülen siyasi yapılar coğrafi yapılarının sağladığı imkânları kullanarak güçlenmişlerdir.

Aşağıdakilerden hangisinin bu durumun örneklerinden biri olduğu söylenemez?

A) İtalyan şehir devletlerinden Venedik’in ticarette ileri gitmesi

B) Rusya’da buğday üretiminin artması

C) Roma Katolik Kilisesi’nin zenginleşmesi

D) İngiltere’nin koyun yetiştiriciliğinde söz sahibi olması

E) Fransa’nın tuz ihracatı yapması

7- Eski Yunan uygarlıklarında şehir devletlerine verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Polis
B) Satraplık
C) Tekfur
D) Site
E) Nom

 

Nil’in sularının taşması sonucu tarlaların sınırları birbirine karışmış, bu tarlaları ayırmak için Mısır’da ............... ilmi gelişmiştir. Ölümden sonraki yaşama inandıkları için ölülerini mumyalamış böylelikle insan vücudunu tanımışlar, tıp ve ............... bilimlerinde gelişmişlerdir.

8- Metindeki boşluklara aşağıdakilerden hangisinin yazılması doğrudur?

A) Matematik - Biyoloji
B) Geometri - Astronomi
C) Geometri - Fizik
D) Matematik - Kimya
E) Geometri - Eczacılık

 

Güneşin doğduğu yer manasına gelen Anadolu’da İlk Çağlardan itibaren birçok uygarlık kurulmuştur.

9- Anadolu’da tarih boyunca fazla sayıda uygarlığın kurulmasının nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

A) Göç ve ticaret yolları üzerinde bulunması
B) Asya ve Avrupa’yı bağlayan bir konumda olması
C) İklimin yaşam koşullarına uygun olması
D) Toprakların tarıma elverişli olması
E) Tunç Devrini yaşarken tarihi devirlere geçilmesi

10- Hindistan’da babadan oğula geçen bir mesleki yapı ile halkı sosyal sınıflara ayırıp, eşitliği ve millet olma bilincini engelleyen sistem aşağıdakilerden hangisidir?

A) Racalık
B) Veda
C) Kast
D) Brahmanizm
E) Feodalite

11. Makedonya Kralı Büyük İskender’in Asya seferinden sonra batı ve doğu kültürlerinin kaynaşmasıyla ortaya çıkan medeniyet aşağıdakilerden hangisidir?

A) Helenizm

B) Reform

C) Feodalizm

D) SkolâstikE) Rönesans

12. Tarihte ticaret alanında değiş-tokuş usulünün ortadan kalkmasını ve böylece, ekonomik hayatın büyük ölçüde gelişmesini sağlayan buluş aşağıdakilerden hangisidir?

A) Pusula

B) Para

C) Yazı

D) Takvim

E) Kâğıt

13-Aşağıdakilerden hangisi tarih araştırmalarında kullanılan yazılı kaynaklar arasında gösterilemez?

A) Fotoğraflar

B) Sikkeler

C) Fermanlar

D) Kitabeler

E) Gazeteler

14. İlahi kökenli “hukuk kuralları” ilk kez aşağıdaki uygarlıklardan hangisinde görülmüştür?

A) Hititler

B) Sümerler

C) Babiller

D) İbraniler

E) İyonlar

 

15.

*Orta Çağ Avrupası’nın yönetim sistemidir.

*Batı Roma İmparatorluğu yıkıldıktan sonra oluşmuştur.

*Oluşumundaki sebep Kavimler Göçüdür.

Yukarı bilgileri verilen sistem aşağıdakilerden hangisidir?

A) Feodalizm

B) Polis

C) Site

D) İmparatorluk

E) Monarşi

16. Aşağıdakilerden hangisi kurultay

ile ilgili doğru bir bilgi değildir?

A) Devlet yönetiminin temelini oluşturur.

B) Boy beyleri de katılır.

C) Üyelerine Toygun denir.

D) Hatun başkanlık yapabilir.

E) Yılda en az üç kez toplanır.

 

17. Feodalizmde hiç kimse tam anlamıyla hükümran değildi. Bu yüzden soylular ve vassallar arasında mücadeleler Orta Çağ Avrupası’nda uzun süren istikrarsızlıklara hatta savaşlara neden olmuştur.

Buna göre Orta Çağ Avrupası ile ilgili olarak;

I. merkezî otoritenin zayıf olduğu,

II. sınıflar arası eşitlik olduğu,

III.savaşların feodalitenin Avrupa’nın dışına yayılmasına neden olduğu ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II

C) I ve II D) II ve III

E) I, II ve III

 

18. Orta Asya’da kurulan ilk Türk Devletleri’nde toplumun sosyal yapısı birbirine sıkı sıkıya bağlı olan unsurlardan meydana gelmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi bu unsurlardan biri değildir?

A) Toy

B) Oguş

C) Urug

D) Boy

E) Budun

19. Törenin oluşumunda aşağıdakilerden hangisinin etkisi yoktur?

 

A) Kut anlayışı

B) Diğer milletlerle etkileşme

C) Kağanlar tarafından konulan yasalar

D) Kurultaylarda getirilen kurallar

E) Türk toplumundaki görenek ve gelenekler

 

20. Mete Han gelişmiş Çin medeniyetinekarşı millî bir siyaset izlemişti. Bunagöre Hun Devleti, savaş gücü ile Çin’ibaskı altına alacak, devletin ve halkın ihtiyaçlarını vergi veya ticaret yoluyla Çin’den sağlayacaktı. Mete Han’ın, Çin’e karşı izlediği bu politikanın içinde Çin ülkesini ele geçirmek ve onu idare etmek gibi bir düşünce bulunmuyordu.

Buna göre Mete Han Dönemi’ndeÇin’e karşı izlenen siyaset ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Çin’e karşı üstünlük kurulamayacağına inanılması

B) Yerleşik Çin kültüründen çekinilmesi

C) Türk ülkesinin ele geçirileceğinden korkulması

D) Çin ülkesine Türklerin iskân ettirilmek istenmesi

E) Çin’e karşı barışçı bir siyaset izlenmesi

 

18 Aralık 2021 Cumartesi

FEN BİLİMLERİ 8. SINIF 1. DÖNEM 2. YAZILI SINAV SORULARI VE CEVAPLARI

AŞAĞIDA DOĞRU OLANLARIN BAINA D YANLIŞ OLANLARIN BAŞINA Y YAZINIZ. (15PUAN)

1- Dünya’nın Güneş etrafında dolanımı ve eksen eğikliği, mevsimleri oluşturur. (..D..)

2- 21 Aralık tarihten itibaren Güney Yarım Küre’de kış, Kuzey Yarım Küre’de ise yaz mevsimi  yaşanır. (.Y...)

3- Tuzlu suyun pH değeri 7’dir. (..Y..)

4- 3.periyot 4.grupta bulunan elementin proton sayısı 22 dir. (.D...)

5- Karakter bakımından melez döl olan bezelye genotipinde hem baskın hem de çekinik gen bulundurur. (..D..)

6- Nükleotitlerin yapısı; fosfat, deoksriboz şekeri ve organik baz olmak üzere üç kısımdan oluşur. (...D.)

7- DNA’nın kendini eşlemesi sonucu oluşan DNA’lar birbirinden farklı nükleotit dizilimine sahiptir. (.Y...)

8- Çaprazlama sonucunda karakter bakımından saf döl çekinik bireyler elde etmek için çaprazlanan her iki bireyde de karakter bakımından çekinik gen bulunması gerekir. (..D..)

9- Yüzeye etki eden dik kuvvetin büyüklüğü artarsa katı basıncı azalır. (Y.)

10- İş makinelerinin geniş tekerlekli olması ile basıncın arttırılması amaçlanmıştır. (..Y..)

11- Sıvı basıncı derinlik ile doğru, yoğunluk ile ters orantılıdır. (.Y...)

12- Sıvılar üzerine uygulanan basıncı aynen iletir. (..D..)

13- Periyodik sistemde 7 periyot vardır. (..D..)

14- Periyodik sistemde aynı grupta bulunan elementler benzer özellikler gösterir. (..D..)

15- Ametallerin tümü periyodik sistemin sol tarafında bulunur. (..Y..)

 

BOŞLUK DOLDURMASINI TAMAMLAYINIZ. (15PUAN)

 

1. Genlerin yapısını, görevlerini ve karakterlerin nesilden nesile nasıl aktarıldığını inceleyen bilim dalına .....genetik.... denir.

2. Bir karakterin oluşmasını sağlayan genler birbirinin aynısı olduğunda canlının genotipi .. saf döl.......olur.

3. Bir karakterin oluşmasını sağlayan genlerden biri baskın, diğeri çekinik gen olduğunda canlının genotipi ......... melez döl.......... olur.

4. Baskın genle birlikte olduğunda etkisini göstermeyen gene .... çekinik gen....... denir.

5. Bir canlının gen yapısına ......... genotip..... adı verilir.

 

 

6. Bir canlının genotipinin ve çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıkan dış görünüşüne .......... fenotip......denir.

7. Canlıların yaşadıkları ortamda temel ihtiyaçlarını karşılama şansını

artıran fiziksel yapılar ve davranışlara …adaptasyon.. denir.

 

8. Besin, ışık, sıcaklık ve su gibi çevresel faktörlerin etkisiyle canlıların fenotipinde ortaya çıkan ve kalıtsal olmayan değişikliklere modifikasyon denir.

9. yaşadığı ortama uyum sağlayamayan canlılar bu mücadelede başarısız olur ve hayatını kaybeder. Bu olaya doğal seçilim adı verilir.

10. pH değeri 7’den büyük olan maddelere verilen ad ..baz.. dır.

11.  Asitlerin..Tatları  ekşidir.

12.  Asitler.. metallerle tepkime vererek H2 gazı çıkartır.

13. Yarı metaller.. hem metallerin hem ametallerin özelliklerini gösterirler.

14. Kromozom sayıları  mayoz… bölünme sonucu yarıya iner.

15. Arabalardaki hidrolik fren sistemi.... Pascal... prensibine göre yapılmıştır.

 

 

                     TEST SORULARI

1- Aşağıdakilerden hangisi DNA ‘ nın özelliği değildir?

A) Çift sarmallı olma

B) Adeninin bazı bulundurma

C) Sitoplazmada bulunma

D) Deoksiriboz şekeri bulundurma

 

2- Soğuk ilkbahar ve sonbahar gecelerinde havadaki su buharının yeryüzündeki toprak ve bitkiler üzerinde oluşturduğu kristallere ne isim verilir?

A) Kırağı

B) Dolu

C) Sis

D) Kar

 

3- Melez (heterozigot) iki bezelyenin çaprazlanmasından hangi oranda çekinik (resesif) karakterde fertler meydana gelir?

A) 1/4

B) 2/4

C) 3/4

D) 4/4

 

4- Aynı bölgede yaşayan farklı tür canlıların benzer adaptasyon göstermelerinin sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tür içi varyasyonların oluşmasını sağlamak.

B) Evrime katkı sağlamak

C) Doğal seçilime o canlının elenmesini sağlamak.

D) O bölgede yaşama ve üreme şansını artırmak

 

5-Aşağıda verilen örneklerden hangisi modifikasyon örneği değildir?

A) Nemli bölgelerde yetişen eğrelti otunun uzun boylu olması

B) İkiz kardeşlerden birinin koluna dövme yaptırması

C) Üç çocuğu beş parmaklı olan bir ailenin yeni doğan bebeklerinin altı parmaklı olması

D) Sirke sineklerinde kanat şeklinin sıcaklığa göre değişiklik göstermesi

 

6- Aşağıda verilen faktörlerden hangisi mutasyona neden olabilir?

A) Düzensiz beslenme

B) Aşırı yağlı yiyecekler tüketmek

C) Güneş’ten gelen zararlı ışınlar

D) Toprağın pH değeri

 

7- Aşağıda verilen çaprazlamalardan hangisinin sonucunda saf döl çekinik özellikte bireyler dünyaya gelebilir?

A) AA X AA                         

B) bb X BB

C) Dd X Dd     

D) SS x ss

8-Bir öğrenci önce tek ayağı üzerinde, sonra iki ayağı üzerinde duruyor. Öğrencinin bu iki durumdayere yaptığı basınçla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A)     Her iki durumda yere yaptığı basınç aynıdır.

B)     İki ayağı üzerinde dururken yere yaptığı basınç daha fazladır.

C)     Tek ayağı üzerinde dururken yere yaptığı basınç daha fazladır.

D)     Soruyu cevaplayabilmek için öğrencinin ağırlığı bilinmelidir.

 

9-Açık hava basıncıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A)     Havanın yeryüzündeki cisimlere uyguladığı basınçtır.

B)      Deniz seviyesinden yükseğe çıktıkça azalır.

C)      Havanın ağırlığından ve taneciklerinin hareketliliğinden dolayı uyguladığı basınçtır.

D)     Hava insanlara basınç uygulamaz.

D)

10- Periyodik sistemi ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A)     Periyodik sistemde 7 periyot vardır.

B)      Periyodik sistemde 18 grup vardır.

C)      Periyodik sistemde elementler metal, yarı metal ve ametal olarak sınıflandırılır.

D)     Periyodik sistem N elementiyle başlar.

 

11- Aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşirken madde bulunduğu ortama ısı verir?

A) Suyun buharlaşması

B) Margarinin erimesi

C) Zeytinyağının donması

D) Naftalinin süblimleşmesi

 

12- Kapalı bir cam kabın içinde mum yanmaktadır.

Buna göre;

I. Düzeneğin kütlesi zamanla azalır,

II. Mum yanması kimyasal bir değişimdir,

III. Mumun yanması sonucu oluşan maddeler mumla aynı özelliğe sahiptir

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız II

B) I ve II

C) I ve III

D) II ve III

13. Aşağıdaki durumların hangisinde amaç, cismin temas ettiği yüzeye yaptığı basıncı artırmaktır?

A) Trenlerin tekerlek sayısının çok olması

B) Ekmek bıçağının bilenmesi

C) İş makinelerinin paletlerinin olması

D) Kar ayakkabılarının geniş tabanlı olması

14. Bir sıvının kabın tabanına yaptığı basınç;

I. Kabın şekli,

II. Sıvının yoğunluğu,

III. Sıvının derinliği,

IV. Kabın taban alanı

değişkenlerinden hangilerine bağlıdır?

A. I ve III

B. I ve IV

C. II ve III

D. II ve IV

15. GTASATSG şeklinde verilen DNA zincirinin karşısındaki tamamlayıcı zincirin doğru dizilişi aşağıdakilerden hangisidir?

 

A) SATAGAGS

B) SAGSATGS

C) SATGTAGS

D) GSGTASGS

 

 

1 Aralık 2021 Çarşamba

TARİH 9. SINIF 3. ÜNİTE ÖZETİ

3. ÜNİTE: ORTA ÇAĞDA DÜNYA A. ORTA ÇAĞDA DEVLET VE TOPLUM 1. ORTA ÇAĞ'DA NELER OLDU? Orta Çağ, Kavimler Göçü (375) ile başladı. (Bazı tarihçiler de Roma İmparatorluğu'nun önce ikiye ayrılması, ardından Batı Roma İmparatorluğunun yıkılması (476) olarak kabul etmektedir.) Orta Çağ yaklaşık bin yıl sürdü. Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethetmesi (1453) ile sona erdi. 2. ORTA ÇAĞ'IN ÖNEMLİ SİYASİ YAPILARI A) AVRUPA  Tüm Avrupa kıtasına Roma imparatorluğu hâkim durumdaydı.  Bu Devletin doğudaki sınırını Tuna nehri çiziyordu.  Bu nehrin doğusunda ise Romalıların barbar kavimler olarak nitelendirdiği kavimler (Gotlar, Burgonlar, Franklar, Germenler, Alamanlar, Vandallar, Angıllar, Saksonlar vb) yaşıyordu.  Kavimler göçü ile bu kavimler, Avrupa'ya doluştu.  Roma İmparatorluğu önce ikiye ayrıldı. Sonrasında Batı Roma İmparatorluğu yıkıldı.  Barbar kavimler, Orta Çağ'ın başlarından itibaren birbirleri ile mücadele ettiler.  Bu Mücadele, Feodalite'nin ortaya çıkmasına neden oldu. B ) DOĞU ROMA (BİZANS)  Doğu Roma imparatorluğu tüm Orta Çağ boyunca varlığını sürdürdü.  Başkenti İstanbul olan bu devlet Balkanlar, Anadolu, Suriye, Filistin, Mısır, Girit ve Kıbrıs'a hâkim durumdaydı. 2 C) ORTA ASYA  İlk Çağ'ın sonlarında Asya kıtasında Büyük Hun Devleti hüküm sürmekteydi.  Büyük Hun Devleti parçalandıktan sonra, Hun Türklerinin bir kısmı Kavimler Göçü'nün başlamasına neden oldu.  Bir kısmı ise bugünkü Afganistan dolaylarında Akhun (Eftalitler) devletini kurdu.  Asya'da ise bir süre Çin hâkimiyeti yaşandı.  Ardından, önce Avar, sonra Köktürk, sonra da Uygur devletleri kuruldu. D) İRAN (SASANİLER)  Orta Çağ'ın başlarında İran ve Irak bölgesinde Sasani Devleti hüküm sürmekteydi.  Sasani Devleti, İpek Yolu egemenliği için, Doğu'da Akhunlar ile, batıda ise Bizans ile mücadele ediyordu. 3. SİYASİ YAPILARIN MEŞRUİYET KAYNAĞI  “Meşruiyet” geçerli olma demektir.  Bu kavram devletler için kullanıldığında yönetilen halkın yöneticilerini kabul etmesi demektir.  İlk Çağ gibi Orta Çağ'da da yöneticiler meşruiyetlerini DİNE dayandırmışlardır.  Devletin, tanrısal bir kurum olduğunu, kendilerinin ise tanrı tarafından seçilmiş ya da görevlendirilmiş kişiler olduklarını iddia ettiler.  Orta Çağ'da bu duruma tek istisna, çağın başlarında Germen kavimlerinde görülmüştür. Bu kavimlerde, ekonomik farklılıklar olmadığı için eşitlikçi bir toplum yapısı vardı. Halk tarafından seçilen “halk kralları” ülkeyi yönetiyordu.  Ancak bu kavimlerde bile halkın yerini kilise aldı. Ve yöneticiler, kilisenin kitleler üzerindeki etkisinden yararlanmaya çalıştı. Frank kralı bunu ilk fark eden barbar kralı olmuştur. Böylece Frankları Orta Çağ'ın en güçlü devletlerinden biri haline getirdi. Örnekler çoğaltılabilir:  Alman İmparatorları Papa'nın elinden taç giyerek KUTSAL ROMA GERMEN İMPARATORU oldular.  Bizanslılar devletlerinin tanrının yeryüzündeki krallığı olduğunu iddia etti.  Orta Doğu'da bizzat Hz. Muhammet tarafından kurulan İslam Devleti vardı.  Sasanilerde Kral, Kutsal ateşin koruyucusu idi.  Orta Asya Türklerinde halk, hakana Ülkeyi Yönetme yetkisini (KUT) Gök tanrı'nın verdiğine inanıyordu. 3 4. SİYASİ YAPILARIN MADDİ KAYNAKLARI A) COĞRAFİ YAPI, HAYAT VE GEÇİM TARZI Orta Çağ'da da Devletlerin gücünü ve nüfusun yeryüzüne dağılışını belirleyen temel etken coğrafi şartlar olmuştur. Orta Çağ’da nüfusun yoğunlaştığı yerler;  İklimin uygun olduğu,  Verimli topraklara sahip,  Liman ve ticaret yollarına yakın Orta Çağ'ın güçlü devletleri de bu bölgelerde ortaya çıkmıştır. B) SOY DAYANIŞMASI Orta Çağ’da devletlerin sahip olduğu maddi güç unsurlarından biri de soy dayanışmasıdır. Tüm dünyada yönetime hakim olan hanedanlar kendi soylarından gelen insanları ayrıcalıklı bir yere koymuş, iktidarlarını kuvvetlendirirken onlardan yardım almıştır. Toplumdaki diğer insanları ise kendileri ile eşit tutmamıştır. Örneğin;  İslam devleti, Emeviler (Ümeyyeoğulları) ve Abbasiler halifeliği saltanata dönüştürmüştür.  Avrupa Devletlerinde hakim olan soy birliği anlayışının üzerine zamanla din birliği de eklenmiştir. Hıristiyan olmayanlar dinsiz olarak görülmüştür.  Sasanilerde soy birliği sadece hükümdarlık için değil eyalet yöneticiliği için de belirleyici olmuştur. C) SİLAHLI GÜÇ  Tıpkı İlk Çağ’daki gibi Orta Çağ’da da devletlerin kuruluşunu ve güçlerini belirleyen en önemli unsur, silahlı güçleri yani ordulardır.  Orta Çağ’da bunun en tipik örneği MOĞOL İMARATORLUĞU olmuştur. Cengiz Han, yönetiminde birleşen Moğollar onlu sistemi uygulayarak teşkilatlanmış, Orta Çağ’ın en korkulan gücü haline gelmişlerdir.  Silahlı güçleriyle korku salan bir diğer topluluk da VİKİNGLER olmuştur. İskandinavya’da yaşayan Vikinglerin en büyük güçleri ise yüksek manevra kabiliyetine sahip tekneleri olmuştur.  Orta Çağ’ın güçlü devletlerinden birisi de Bizans’tır. Bizans ordusu eski Roma ordusu esas alınarak teşkilatlanmıştır. En etkili silahları ise suda bile yanabilen GREJUVA ( Rum ateşi ) olmuştur.